2018
Stanisław Bogusław Leszczyński, z herbu Wieniawa, był królem Polski dwa razy. Panował w latach 1704–1709 i 1733–1736. Jego życie było mocno związane z wielką wojną północną i wojną o sukcesję polską.
Jako członek rodziny Leszczyńskich, miał duży wpływ na historię Polski.
Urodził się 20 października 1677 roku we Lwowie. Jego ojciec, Rafał Leszczyński, był podskarbiem wielkim koronnym. Matka, Anna z Jabłonowskich, miała duży wpływ na jego przyszłość.
Stanisław Leszczyński zdobył tron Rzeczypospolitej Obojga Narodów.
Stanisław Leszczyński pochodził z rodu magnackiego Leszczyńskich. Jego przodek, Stefan z Karmina, zamieszkał w Lesznie w 1394 roku. Jego ojciec, Rafał, był podskarbiem wielkim koronnym i starostą Wielkopolski. Matka, Anna z Jabłonowskich, była córką wojewody ruskiego.
Młody Stanisław uczył się w protestanckim gimnazjum w Lesznie. Tam nauczał się łaciny, włoskiego, niemieckiego i francuskiego. W latach 1695–1696 odbył podróż po Europie, odwiedzając Austrię, Włochy, Francję, Holandię i Niemcy. W 1698 roku ożenił się z Katarzyną Opalińską, stając się jednym z najbogatszych magnatów w Polsce.
Rodzina Leszczyńskich miała swoje korzenie w Wielkopolsce. W XVI-XVII wieku podzieliła się na dwie gałęzie. Stefan z Karmina, protoplasta, zamieszkał w Lesznie w 1394 roku. W 1547 roku Leszno otrzymało prawa miejskie. W XVI wieku osiągnęło populację 12 tysięcy mieszkańców. W 1555 roku powstała tam protestancka akademia.
"W latach 1695–1696 Stanisław Leszczyński odbył podróż edukacyjną po Europie, odwiedzając Austrię, Włochy, Francję, Holandię i Niemcy."
Wśród wybitnych członków rodu Leszczyńskich był Rafał Leszczyński. W XVI wieku pośredniczył między cesarzem Fryderykiem III a królem Kazimierzem IV. W XVII wieku Rafał Leszczyński rozbudował wieżę mieszkalną w Lesznie. Potomek Rafała wzniósł barokową rezydencję w Rydzynie w latach 1685-1695.
Stanisław Leszczyński początkowo popierał Augusta II Mocnego. Ale szybko zmienił zdanie. W 1697 roku został podczaszem koronnym. Dwa lata później, wojewodą poznańskim.
Po śmierci ojca w 1703 roku, Leszczyński stał na czele opozycji w Wielkopolsce. Przeciwko Augustowi II Mocnemu.
Wielka wojna północna była okazją dla Leszczyńskiego. Poparł Szwedów i ich króla, Karola XII. W kwietniu 1704 roku spotkał się z nim w Lidzbarku Warmińskim.
To spotkanie uczyniło go kandydatem na króla Polski. 12 lipca 1704 roku został wybrany na króla przez sejm elekcyjny w Warszawie.
"Stanisław Leszczyński szybko przeszedł od bycia stronnikiem Augusta II Mocnego do stanięcia na czele opozycji przeciwko niemu. Jego sprzymierzenie się z Karolem XII otworzyło mu drogę do polskiego tronu."
Leszczyński's droga do tronu była pełna zmian. Od lojalności Augusta II Mocnego, przez przeciwników, aż do korony przy wsparciu Karola XII.
Koronacja Stanisława Leszczyńskiego odbyła się 4 października 1705 roku w Warszawie. Jego panowanie w latach 1704-1709 zależało od sukcesów Szwedów. August II Mocny stracił tron polski.
W 1706 roku August II zrzekł się korony polskiej. To dało Leszczyńskiemu szansę na uznane królestwo. Ale jego wysiłki zjednoczenia Polski zablokował Karol XII z Szwecji.
Po klęsce Szwedów w 1709 roku, Leszczyński musiał opuścić kraj. Ale w 1733 roku został ponownie wybrany królem z poparciem Francji. Jego drugie panowanie trwało tylko trzy lata, a w 1736 roku zrzekł się korony i udał na wygnanie do Francji.
Stanisław Leszczyński był kontrowersyjnym władcą w historii Polski. Jego rządy były pełne konfliktów i wojen domowych. Ale pozostawił trwały ślad w historii Rzeczypospolitej.
Stanisław Leszczyński, dwukrotnie koronowany król Polski, przeżył burzliwe lata po utracie tronu. Po klęsce Karola XII pod Połtawą w 1709 roku, Leszczyński schronił się w Szczecinie. Stamtąd wyjechał do Szwecji.
W 1710 roku Karol XII powierzył mu dowództwo nad wojskami szwedzkimi na Pomorzu Zachodnim.
W 1712 roku Leszczyński zawarł układ w Ribnitz, w którym zrzekł się praw do korony polskiej. Następnie udał się do Turcji, gdzie przebywał jego dawny sojusznik, król Szwecji Karol XII. Jednak projekt abdykacyjny Leszczyńskiego został odrzucony przez szwedzkiego monarchę.
"Życie na wygnaniu po utracie korony było dla Stanisława Leszczyńskiego prawdziwym wyzwaniem. Musiał zmierzyć się z utratą władzy, poszukując schronienia i wsparcia w Szczecinie, Szwecji i Turcji."
Mimo przeciwności losu, Stanisław Leszczyński nie poddawał się. Kontynuował walkę o niezależność Polski. Jego determinacja i dążenie do reform stały się inspiracją dla późniejszych działaczy oświeceniowych.
Stanisław Leszczyński stracił tron po Rzeczypospolitej. W 1714 roku otrzymał Księstwo Dwóch Mostów od Karola XII. Przebywał w Wissemburgu, aż w 1725 roku jego córka Maria poślubiła Ludwika XV.
Wtedy Leszczyński zamieszkał w Chambord we Francji. To był prestiżowy zamknięty wówczas.
Leszczyński spędził w Królestwie Dwóch Mostów i Francji lata spokoju. Chociaż stracił tron, miał wpływ dzięki zięciowi Ludwikowi XV.
"Chociaż utracił on swój tron, Leszczyński mógł cieszyć się wpływami i przywilejami związanymi z jego zięciowskimi powiązaniami z Ludwikiem XV."
We Francji Leszczyński był aktywny w polityce i społeczności. Jako teść Ludwika XV, miał wpływ na Francję. Mógł też realizować swoje projekty.
Po śmierci Augusta II w 1733 roku, Stanisław Leszczyński został ponownie wybrany na króla Polski. To miało miejsce 12 września 1733 roku. Ale interwencja zbrojna Rosji i wybór Augusta III Sasa zmusiły go do ucieczki do Gdańska.
W Gdańsku, Leszczyński musiał schronić się. Potem udał się do Królewca. Tam wspierał konfederację dzikowską. Ostatecznie, zrezygnował z tronu 27 stycznia 1736 roku.
Druga elekcja 1733 roku była dramatycznym momentem w życiu Stanisława Leszczyńskiego. Pomimo wcześniejszego panowania, Rosja i Saksonia wybrali Augusta III Sasa. To zakończyło krótką drugą elekcję Leszczyńskiego.
"Stanisław Leszczyński, pomimo utraty korony, nadal aktywnie uczestniczył w życiu politycznym Rzeczypospolitej, wspierając konfederację dzikowską w walce przeciwko August III Sasowi."
Leszczyński nie zdołał utrzymać się na tronie. Ale jego determinacja i zaangażowanie w sprawy ojczyzny zyskały mu szacunek. Druga elekcja i wojna o sukcesję były kolejnymi wyzwaniami w jego życiu.
W 1736 roku Stanisław Leszczyński otrzymał Księstwo Lotaryngii i Baru na całe życie. Mimo ograniczeń, zdobył serca mieszkańców dzięki wielu dobroczynnym fundacjom. W Nancy zbudował imponujący zespół urbanistyczno-architektoniczny.
W Lunéville założył Akademię Stanisławowską. Była to ważna uczelnia kultury wczesnego oświecenia, przyciągająca uczonych i artystów z całej Europy. Leszczyński także wspierał edukację, tworząc Szkołę Kadetów.
Podczas panowania Leszczyńskiego w Nancy miała miejsce intensywna działalność urbanistyczna. Jego wizja przekształcenia Nancy w nowoczesne miasto została zrealizowana. Dzięki temu Księstwo Lotaryngii i Baru stało się znane z kultury i oświaty.
"Stanisław Leszczyński był nie tylko znakomitym władcą, ale również mecenasem sztuki i nauki. Jego reformatorska działalność w Lotaryngii odcisnęła trwały ślad na architekturze i urbanistyce Nancy."
Leszczyński inwestował w rozwój infrastruktury, poprawiając życie mieszkańców. Jego działania były cenione i doceniane przez potomnych. Dzięki temu region stał się ważnym ośrodkiem kultury i oświaty w Europie.
Stanisław Leszczyński przeżył czas świetny w Lotaryngii. W 1749 roku opublikował "Głos wolny wolność ubezpieczający". W tej pracy mówił o potrzebie reform w Rzeczypospolitej.
Chciał ograniczyć zgubne liberum veto. Mówił też o potrzebie nowego systemu podatkowego i ochrony chłopów. Jego prace były pełne głębokiej refleksji i prostego stylu.
W 1764 roku wydano jego wszystkie dzieła pod tytułem "Oeuvres du philosophe bienfaisant".
Leszczyński troszczył się o Polskę i wolność. Jego propozycje reform były innowacyjne i miały wpływ na przyszłe zmiany w Polsce.
"Głos wolny wolność ubezpieczający" to jedno z najważniejszych dzieł Stanisława Leszczyńskiego, w którym wyraził on swoje wizje reform dla Rzeczypospolitej.
Stanisław Leszczyński, znany król Polski, mieszkał ostatnie lata w Lunéville. To piękne miasto leży na wschodzie Francji. Jako książę Lotaryngii, uczynił z Lunéville swoją główną siedzibę. Otaczał się tam ludźmi z różnych kultur i miłośnikami sztuki.
Tragiczna historia zakończyła życie Leszczyńskiego. Zmarł 23 lutego 1766 roku, mając prawie 90 lat. Jego ubranie spłonęło od iskry z kominka. Relacja opisuje, że ostatnie chwile były bolesne, ale Leszczyński zachował umysł i godność.
Leszczyński chciał być pochowany w kościele Notre-Dame-de-Bon-Secours w Nancy. Kościół ten zbudował pod jego nadzorem. Tam, w otoczeniu sztuki, spoczął. Po jego śmierci, Księstwo Lotaryngii i Bar weszły w skład Francji.
